Palabras clave
fronteras
gestión de fronteras
Guerra de los Ochenta Años
Cómo citar
Resumen
La institucionalización de los controles fronterizos entre los territorios Habsbúrgicos y holandeses durante la guerra de los 80 años.
El artículo analiza la formación de la frontera entre los Habsburgo y los Países Bajos entre aproximadamente 1572 y 1648. Este límite se formó durante la Guerra de los Ochenta Años entre la dinastía de los Habsburgo y la República seccionalista de las Provincias Unidas, separando la República de los territorios restantes de los Países Bajos Habsburgo. Por lo tanto, la frontera cuenta como una notable innovación territorial, que rápidamente requirió la institucionalización de todo tipo de medidas para controlar la frontera. Dicha institucionalización tomó muchas formas diferentes durante (y después) de la Guerra, pero tres modos pueden ser considerados muy importantes: la necesidad de responder al enemigo a través de la frontera, las sugerencias de los sujetos in situ y las discusiones con tales sujetos y otros subordinados. La importancia de estos elementos revela que la institucionalización de la nueva frontera seguramente no era un asunto centrado del Estado o patrocinado por el Estado, sino que dependía de las variadas interacciones entre varios actores.
Citas
Bibliografía
Recursos primarios:
Algemeen Rijksarchief/Archives General du Royaume, Brussels (hereafter AGR), Conseil d’Etat, nr. 1592.
AGR Papiers d’Etat et de l’Audience, nr. 1137/3 (3).
AGR Papiers d’Etat et de l’Audience, nr. 1137/3 (5).
AGR Papiers d’Etat et de l’Audience, nr. 1502/2.
Anselmo 1648: Antonium Anselmo, Placcaeten, ordonnantien, landt-chartres, blyde-incomsten, privilegien, ende instructien, by den Princen van dese Neder-landen aen de Inghesetenen van Brabandt, Vlaenderen, ende andere provincien, t’sedert t’Iaer M.CC.XX., Vol. 1, (Antwerp: Hendrick Aertssens, 1648).
Brants 1909: Victor Brants ed., Receuil des ordonnances des Pays-Bas. Règne d'Albert et Isabelle, 1597-1621, Vol. 2., (Brussels: Goemaere, 1909).
Christyn 1664: Jan Baptiste Christyn, Placcaeten, ordonnantien, landt-chartres, blyde-incomsten, privilegien, ende instructien, by den Princen van dese Neder-landen aen de Inghesetenen van Brabandt, Vlaenderen, ende andere provincien, t’sedert t’Iaer M.CC.XX., Vol. 3, (Brussels: Huybrecht Anthoon Velpius, 1664).
Japikske 1929: N. Japikske, Resolutiën der Staten-Generaal, 1576-1609. Negende Deel, 1596-1597, (’s-Gravenhage: Martinus Nijhoff, 1929).
Japikske 1930: N. Japikske, Resolutiën der Staten-Generaal, 1576-1609. Tiende Deel, 1598-1599, (’s-Gravenhage: Martinus Nijhoff, 1930).
Le Petit 1601: Jean-Francois Le Petit, La grande chroniqve ancienne et moderne de Hollande, Zelande, VVest-Frise, Vtrecht, Frise, Overyssel & Groeningen, jusques à la fin de l’An 1600, Vol. 1. , (Dordrecht: Guillaume Guillemot, 1601).
Recursos secundarios:
Adriaenssen 2007: Leo Adriaenssen, Staatsvormend geweld. Overleven aan de frontlinies in de meierij van Den Bosch, 1572-1629, (Tilburg: Stiching Zuidelijk Historisch Contact, 2007).
Bindoff 1945: Stanley Bindoff, The Scheldt Question to 1839, (London: George Allen & Unwin, 1945).
Cauwer 2007: Peter de Cauwer, Tranen van bloed: het beleg van 's-Hertogenbosch en de oorlog in de Nederlanden, 1629, (Amsterdam: Amsterdam University Press, 2007).
Croxton 1998: Derek Croxton, “A territorial imperative? The Military revolution, strategy and peacemaking in the thirty years war”, War in History 5, (1998), pp. 253-279.
Dorban 1998 : Michel Dorban, ed. Douane, commerce et fraude dans le sud de l’espace Belge et Grand-Ducal au XVIIIe siècle. Travaux d’étudiants synthétisés par Christien Piraux, (Louvain-la-Neuve: Bruylant-Academia, 1998).
Enthoven 1995: Victor Enthoven, “De ondergang van de Nederlandse handelssuprematie. Fiscale maatregelen en maritieme machtsmiddelen in de 17de eeuw”, in De Republiek tussen zee en vasteland. Buitenlandse invloeden op cultuur, economie en politiek in Nederland, 1580-1800, eds. Karel Davids, Marjolein ’t Hart, Henk Kleijer and Jan Lucassen, (Leuven, Apeldoorn: Garant, 1995), pp. 249-271.
Enthoven 1996: Victor Enthoven, Zeeland en de opkomst van de Republiek. Handel en strijd in de Scheldedelta, c. 1550-1621, (Leiden: Luctor et victor, 1996).
Enthoven 2007: Victor Enthoven, “Een duivels dilemma: Zeeland en de beheersing van de Schelde, 1572-1609”, in De Scheldedelta als verbinding en scheiding tussen Noord en Zuid, 1500-1800, eds. Maurits Ebben and Simon Groenveld, (Maastricht: Shaker Publishing, 2007), pp. 27-49.
Faucherre 2014: N. Faucherre, P. Martens and H. Paucot eds., La genèse du système bastionné en Europe/The genesis of the bastioned system in Europe 1500-1550, (Navarrenx: CHA, 2014).
Gijsbers 1999 : Wilhelmina Maria Gijsbers, Kapitale ossen. De internationale handel in slachtvee in Noordwest-Europa (1300-1750), (Hilversum: Uitgeverij Verloren, 1999).
Gheret 1970 : Daniel Gheret, “Le produit des licences et autres impôts sur le commerce extérieur dans les Pays-Bas espagnols (1585-1621)”, in Recherches sur l’histoire des finances publiques en Belgique, Tome II, Acta Historica Bruxellencia 2, eds. M.-A. Arnould, J. Craeybeckx and H. Hasquin, (Brussels: Institut d’histoire de l’Université Libre de Bruxelles, 1970), pp. 43-122.
Graaf 2004: Ronald De Graaf, Oorlog, mijn arme schapen. Een andere kijk op de Tachtigjarige Oorlog 1565-1648, (Franeker: Van Wijnen, 2004).
Grapperhaus 1986: F.H.M. Grapperhaus, Convoyen en licenten, (Zutphen, Deventer: De Walburg Pers/Kluwer, 1986).
Guillemyn 1993: Els Guillemyn, De Vrijbuiters: XVIe-eeuwse guerrillastrijders als voorposten in de 80-jarige oorlog. De Kasselrij Kortrijk in 1584-1593, (Aartrijke: Decock, 1993).
Israel 1977: Jonathan I. Israel, “A conflict of Empires: Spain and the Netherlands, 1618-1648”, in Israel, Empires and Entrepots, pp. 1-42. First printed in Past and Present 76, (1977), pp. 34-74.
Israel 1988: Jonathan I. Israel, “España, los embargos españoles y la lucha por el dominio del comercio mundial, 1585-1648”, Revista de Historia Naval 23, (1988), pp. 89-105.
Israel 1989: Jonathan I. Israel, Dutch Primacy in World Trade, 1585-1740, (Oxford: Clarendon Press, 1989).
Israel 1990: Jonathan I. Israel, Empires and Entrepots. The Dutch, the Spanish Monarchy and the Jews, 1585-1713, (London, Ronceverte: The Hambledon Press, 1990).
Israel 1995: Jonathan I. Israel, The Dutch Republic. Its Rise, Greatness, and Fall 1477-1806, (Oxford: Clarendon Press, 1995)
Jong 2005: Michiel de Jong, Staat van oorlog: wapenbedrijf en militaire hervorming in de republiek der Verenigde Nederlanden, 1585 – 1621, (Hilversum: Verloren, 2005).
Kernkamp 1931: J.H. Kernkamp, De handel op den vijand, 1572-1609, Vol. 1, (Utrecht, 1931).
Kingra 1993: S. Kingra Mahinder, “The Trace Italienne and the military revolution during the Eighty Years War, 1567-1648”, The Journal of Military History 57, (1993), pp. 431-466.
Kraker 2004 : Adriaan M.J de Kraker, “Een staatse strategie in een “uitgestorven” land. Organisatie en ten uitvoerlegging van de brandschat in Vlaanderen, 1585 tot 1604”, Bijdragen en Mededelingen betreffende de Geschiedenis der Nederlanden – Low Countries Historical Review 121, (2004), pp. 3-35.
Leemans 1981: W.F. Leemans, De grote Gelderse tollen en de tollenaars in de 18e en het begin der 19de eeuw. Een bijdrage tot de geschiedenis van de Rijnhandel, (Arnhem: De Walburg Pers, 1981).
Moureaux 1966 : P. Moureaux, “Un organe peu connu du gouvernement des Pays-Bas autrichiens: le Bureau de régie des droits d’entrée et de sortie”, Belgisch Tijdschrift voor Filologie en Geschiedenis/ Revue Belge de Philologie et Histoire 44, (1966), pp. 479-499.
Piceu 2008: Tim Piceu, Over vrybuters en quaetdoeners. Terreur op het Vlaamse platteland (eind 16de eeuw), (Leuven: Davidsfonds, 2008).
Prak 2005: Maarten Prak, The Dutch Republic in the Seventeenth Century: The Golden Age, (Cambridge: University Press, 2005).
Rogers 1995: Clifford J. Rogers ed., The Military Revolution Debate. Readings on the Military Transformation of Early Modern Europe, (Boulder Hill, Oxford: Westview Press, 1995).
Stols 1971: Eddy Stols, De Spaanse Brabanders of de handelsbetrekkingen der zuidelijke Nederlanden met de Iberische Wereld, 1598-1609, (Brussels: Koninklijke Vlaamse Academie voor Wetenschappen, Letteren en Schone Kunsten van België, 1971).
Stradling 1980: R.A. Stradling, “The Spanish Dunkirkers, 1621–48: A Record of Plunder and Destruction”, Tijdschrift voor Geschiedenis 93, (1980), pp. 541-558.
T´Hart 1993: Marjolein ’t Hart, The making of a bourgeois state: war, politics and finance during the Dutch revolt, (Manchester: Manchester University Press, 1993).
T´Hart 1996: Marjolein ’t Hart, “The merits of a financial revolution: public finance, 1550-1700”, in A Financial history of The Netherlands, eds. Marjolein ’t Hart, Joost Jonker and Jan Luiten van Zanden, (Cambridge: Cambridge University Press, 1996), pp. 11-35.
T´Hart 2014: Marjolein’t Hart, The Dutch Wars of Independence. Warfare and Commerce in the Netherlands, 1570-1680, (London, New York: Routledge, 2014).
Verschure 2004: Han Verschure, Overleven buiten de Hollandse tuin: Raamsdonk, Waspik, ’s Gravenmoer, Capelle, Sprang en Besoijen tijdens de Tachtigjarige Oorlog, (Tilburg: Gianotten, 2004).
West 2005: Virginia West Lunsford, Piracy and Privateering in the Golden Age Netherlands, (New York: Palgrave Macmillan, 2005).
Westra 1992: Frans Westra, Nederlandse ingenieurs en de fortificatiewerken in het eerste tijdperk van de Tachtigjarige Oorlog, 1573-1604, (Alphen aan den Rijn: Rijksuniversiteit Groningen, 1992).
Westtoer: West-Vlaams provinciebedrijf voor Toerisme en Recreatie, Forten en verdedigingswerken in het Oost- en West-Vlaamse krekengebied. Opgemaakt in opdracht van de Provincies Oost-Vlaanderen en West-Vlaanderen. Deel II Inventarisdossier, (s.l.: Provincies Oost- en West-Vlaanderen, 2003).
Zwitser 1982: H.L. Zwitser, “Het quotenstelsel onder de Republiek der Verenigde Nederlanden”, Mededelingen van de Sectie Militaire Geschiedenis Landmachtstaf 5, (1982), pp. 1-54.
Esta obra está bajo una licencia internacional Creative Commons Atribución-NoComercial 4.0.
Derechos de autor 2018 Epiarte, S.L.