Tussen Caravaggio en Rubens: de stilistische veelzijdigheid van Theodoor Rombouts in een drietal schilderijen uit 1634

Resumen

En el sur de los Países Bajos, la popularidad del estilo caravaggesco alcanzó su punto álgido entre 1620 y 1630. Estudios anteriores afirmaban que, después de 1630, Theodoor Rombouts (1597-1637) se distanció considerablemente de sus anteriores influencias caravaggescas y adoptó el estilo de Rubens para ganarse el favor de la élite de Amberes. Sin embargo, tras estudiar tres de los cuadros de Rombouts de 1634: Alegres bebedores con Baco, de la antigua colección Luigi Koelliker, Los jugadores de backgammon del North Carolina Museum of Art en Raleigh y Las bodas místicas de Santa Catalina de la iglesia de Santiago de Amberes, se puede argumentar que esta suposición no es del todo correcta y el uso de un estilo concreto, o la fusión de ambos, por parte de Rombouts estaba sujeto al género y a la clientela a la que se dirigía. El pintor se guiaba por los beneficios económicos y publicitarios de sus composiciones. Dado que pintó simultáneamente en ambos estilos, más caravaggista o más rubeniano, el enfoque de Rombouts puede calificarse de ecléctico. En sus composiciones realiza un ensamblaje consciente de las principales tendencias artísticas del caravaggismo y de las propuestas de más éxito de la "escuela de Rubens". Por lo que no se puede hablar de forma clara de un desarrollo estilístico lineal en su producción, lo que lleva a replantearse la cronología dada a muchas de sus obras.

Samenvatting: Doorgaans wordt gesteld dat Theodoor Rombouts (1597-1637) zou zijn overgegaan op de stijl van Peter Paul Rubens nadat het hoogtepunt van het caravaggisme in de Zuidelijke Nederlanden omstreeks 1630 was gepasseerd. Na bestudering van een drietal uiteenlopende schilderijen uit 1634, Drinkscene met Bacchus uit de voormalige Luigi Koelliker collectie, De triktrakspelers uit het North Carolina Museum of Art in Raleigh en Het mystieke huwelijk van de Heilige Catharina in de Sint-Jacobskerk in Antwerpen, blijkt Rombouts stijlverandering niet zo gelijkmatig als gewoonlijk beschreven, maar vooral onderhevig aan genre en bestemming. Hierbij ging Rombouts eclectisch te werk om zijn positie op de Antwerpse kunstmarkt te versterken. Hierdoor kan men niet spreken van een lineaire stilistische ontwikkeling van caravaggist naar de meer “Rubeniaansche manier”. Vanuit deze gedachtegang dient de chronologie van zijn gehele ongedateerde oeuvre opnieuw te worden onderzocht.